Τατί, Ζακ

(Jacques Tati, καλλιτεχνικό ψευδώνυμο του J. Tatischef, 1908 – 1982). Γάλλος ηθοποιός και σκηνοθέτης του κινηματογράφου και ηθοποιός του βαριετέ. Αθλητικός τύπος, γνώρισε τις πρώτες του επιτυχίες με κεφάτες παρωδίες των σπορ, που τις παρουσίαζε σε μιούζικ χολ και αργότερα σε μερικές ταινίες μικρού μήκους. Αφού έπαιξε σε δύο ταινίες του Κλοντ Oτάν - Λαρά, το 1947 με τη συμβουλή του Ρενέ Κλεμάν αντικατέστησε ένα συνάδελφο του στη σκηνοθεσία της ταινίας μικρού μήκους Η σχολή ταχυδρόμων, την οποία αργότερα μετέτρεψε σε ταινία μεγάλου μήκους με τον τίτλο Μέρα γιορτής (1949) και με την οποία επιβλήθηκε στον διεθνή κινηματογράφο ως κωμικός με εξαιρετικές αρετές μίμου, που τις ενίσχυε ένα οξύτατο και πρωτότυπο σατιρικό ταλέντο. Ακολούθησαν Οι διακοπές του κ. Υλό (1953), καλοπροαίρετη κριτική των μικροαστικών διακοπών όπως τις βλέπει ένας ιδιότροπος κύριος μισοσυντηρητικός και μισοαναρχικός. Τον ίδιο τύπο, σε ήρεμη αλλά ριζική αντίθεση με τη σημερινή κοινωνία, παρουσίασε ξανά το 1958 στην ταινία Ο θείος μου, όπου το επίκεντρο της σάτιρας, η οποία είχε γίνει σκληρότερη, ήταν η καταναλωτική κοινωνία εξαίρετα εικονογραφημένη σε όλες τις παρεκτροπές της, με μια οργανική χρησιμοποίηση του χρώματος. Το ίδιο θέμα χειρίστηκε ο Τ. στο Πλέιταϊμ (1967) και στο Ο κ. Υλό στο χάος της κυκλοφορίας (1971). Παρά τους περιορισμούς της, οι οποίοι συνίστανται κυρίως στη μικρή ανάπτυξη του θέματος, η κωμική τέχνη του T., με τις καθαρά κινηματογραφικές αρετές της, παραμένει η αυθεντικότερη ίσως από όσες παρουσιάστηκαν μετά τον B’ Παγκόσμιο πόλεμο. Το μήνυμα των ταινιών του το προσδιόρισε ο ίδιος ο Τ. σε συνέντευξή του: «Χάρη στην αυξημένη παρατηρητικότητα και λιγότερο στην αίσθηση του χιούμορ, επιδιώκω να διακηρύξω την επιβίωση του ατόμου σε έναν κόσμο που γίνεται όλο και περισσότερο απάνθρωπος». Παρά τη μεγάλη επιτυχία των ταινιών, ο Τ. δεν κέρδισε ποτέ την εμπιστοσύνη των πλούσιων παραγωγών και κατανάλωσε πολύ από τον χρόνο του για να εξασφαλίσει τη χρηματοδότηση των έργων του.